หากพูดถึงพืชที่มีผลต่อเจ้าแมวน้อยของคุณ นอกจากตำแยแมว อีกตัวหนึ่งก็คงจะหนีไม่พ้น แต่อาการของแมวเราจะแสดงออกแปลกๆ เมื่อได้รับกลิ่นของแคทนิปเข้าไป อาการ เลียปาก ดม ครางในลำคอ และสั่นหัวมันคืออะไร และอาการเหล่านี้จะหายไปเมื่อเวลาสิบนาที อาการที่แมวเราแสดงออกมามักทำให้เกิดความตลกขบขันให้กับเราเป็นอย่างมาก แต่ในใจก็อดกังวลว่าแคทนิปมันจะมีอันตรายต่อเจ้าแมวน้อยหรือเปล่า
แคทนิปคืออะไร ออกฤทธิ์อย่างไร
ชื่อเดิม Nepeta cataria หรือที่คนไทยรู้จักกันในชื่อแคทนิป นอกจากนี้มันยังมีชื่อเล่นที่ชวยคิดว่ามันคือยาเสพติดคุ้นหูว่า กัญชาแมว มันคือพืชตระกูลมิ้นท์ แคทนิปจะมีลักษณะเป็นพืชใบเขียว ใบมีขอบหยักและให้ดอกสีออกขาวออกม่วงอ่อน ตอนปลายฤดูใบไม้ผลิ มีสารสำคัญคือ nepetalactone สะสมอยู่ในก้านและใบ สารชนิดนี้เป็นน้ำมันหอมระเหยชนิดหนึ่งซึ่งเป็นตัวการทำให้เจ้าแมวน้อยของเราแสดงท่าทางแปลกๆ ชวนขบขัน
โดยท่าทางแปลกๆ ที่แสดงออกมาได้ เกิดจากการดมกลิ่น แคทนิปเพราะจากแมวมีประสาทสัมผัสที่ดีกว่าเรามากโดยเฉพาะในด้านการดมกลิ่นซึ่งแมวจะมีต่อมพิเศษที่เป็นอวัยวะที่พัฒนาขึ้นมาให้สามารถดมกลิ่นได้ดีอยู่บริเวณเพดานปาก ต่อมนี้จะเป็นตัวพากลิ่นไปจากต่อมที่ปากไปสมองส่วนไฮโปทาลามัส nepetalactone จะเลียนแบบกลิ่นฟีโรโมนเพศของแมวน้อย ซึ่งอาจทำให้แมวเพศเมียบางตัวรู้สึกเป็นสัด จึงแสดงพฤติกรรมต่างๆ เหมือนตัวเองเป็นสัดออกมา ผลนี้ส่งถึงแมวเพศผู้เช่นกัน
แคทนิปเป็นสารเสพติดหรือไม่
หลังจากที่แมวเราได้กลิ่นแคทนิปจะสังเกตได้ชัดเจนว่าพวกเค้าจะรู้สึกมีความสุข เคลิ้ม ซึ่งคล้ายอาการเมายา แต่การเมาแคทนิปแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงเมื่อเที่ยบกับการเมายาในคน ที่เกิดจากการเสพยา แคทนิปแค่มีผลให้แมวสามารถรับรู้ถึงสิ่งรอบตัวได้มากขึ้น มีความสุขมากขึ้นกับสิ่งต่างๆ อีกทั้งฤทธิ์ของมันก็มีผลในระยะเวลาสั้น และไม่ทำให้เกิดอาการเสพติดแน่นอน ซึ่งระยะเวลาในการออกฤทธิ์เฉลี่ยอยู่ที่สิบนาที แต่อาจมีบางตัวที่แสดงอาการได้ถึงสามสิบนาที ดังนั้นคุณเจ้าของสามารถมั่นใจได้ว่าแคทนิปไม่ใช่สารเสพติด หรือสิ่งที่ทำให้เกิดอันตรายแก่เจ้าแมวน้อยอย่างแน่นอน
แคทนิปมีผลกับแมวทุกตัวหรือเปล่า
แคทนิปจะมีผลต่อแมวส่วนใหญ่ ซึ่งแมวบางตัวก็ไม่ตอบสนองต่อแคทนิป โดยอาการตอบสนองนั้นก็แตกต่างกันออกไป บางตัวแคทนิปก็อาจทำให้มีพฤติกรรมก้าวร้าวมากขึ้น ไม่ได้แสดงอาการเคลิบเคลิ้ม หากเกิดเหตุการณ์นี้คุณควรแยกเจ้าแมวน้อยตัวดังกล่าวออกจากน้องแมวตัวอื่นๆ สักครู่หนึ่งเพื่อความปลอดภัย มีการศึกษาพบว่าการตอบสนองต่อแคทนิปสามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ คือถ้าพ่อแม่สามารถตอบสนองต่อแคทนิปได้ ลูกแมวที่เกิดมาก็สามารถตอบสนองต่อแคทนิปได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม ลูกแมวจะแสดงอาการตอบสนองเมื่ออายุประมาณหกเดือนถึงหนึ่งปี เนื่องจากแมวอายุน้อยอาจจะยังไม่มีพัฒนาการด้านการดมกลิ่นได้มากพอเท่าแมวที่โตแล้วนั่นเอง
แคทนิปมีโทษต่อแมวไหม
ผู้เชี่ยวชาญด้านพฤติกรรมแมวแนะนำให้ใช้แคทนิปเพื่อลดความเครียดให้กับเจ้าแมวน้อย อย่างขณะเดินทาง มีแมวตัวใหม่ย้ายบ้านเข้ามาในบ้าน แคทนิปถือเป็นของเล่นที่ได้จากธรรมชาติซึ่งไม่ส่งผลอันตรายให้แก่เจ้าแมวน้อย อีกทั้งยังเป็นการกระตุ้นพฤติกรรมการดมกลิ่นได้ดีอีกด้วย มีการรายงานว่าแคนทิปมีฤทธิ์ช่วยบรรเทาปวด และเมื่อเจ้าแมวน้อยกินเข้าไปก็ยังมีประโยชน์ต่อระบบทางเดินอาหารอีกด้วย เนื่องจากในคนบางครั้งสามารถใช้แคทนิปแก้ไขอาการท้องเสียได้ด้วย
ผลิตภัณฑ์แคทนิปที่ขายกันในปัจจุบัน
แคทนิปก็เหมือนพืชทั่วไปคือ สดๆ ย่อมมีประสิทธิภาพดีกว่าแบบแห้ง แต่แบบสดจะสามารถเก็บได้ระยะเวลาสั้นกว่า อย่างไรก็ตามในปัจจุบัน มีการผลิตแคทนิปออกมาในหลากหลายรูปแบบทั้งแบบผง แบบสเปรย์ แบบโรลออน อีกทั้งมีการผลิตของเล่นที่สามารถใส่แคทนิปลงไปในของเล่นเพื่อหลอกล่อเจ้าแมวน้อย เพิ่มความสุขในการเล่นให้แก่พวกเค้าอีกด้วย ผลิตภัณฑ์เหล่านี้จึงเป็นทางเลือกที่สะดวกสบายต่อคุณเองที่ไม่สามารถปลูกต้นสดได้นั่นเอง
เครดิต: https://www.petmd.com/cat/care/catnip-drug-cats